شاک ویو تراپی برای اولین بار در سال 1980 برای درمان سنگ های کلیوی استفاده شد. از آن زمان برای درمان سایر آسیب شناسی ها، مانند سنگ های کیسه صفرا و سنگ های غده پاروتید استفاده می شود.
در سال 1988 رمپ یک سیستم درجه‌بندی ایجاد کرد که پیشنهاد می‌کرد درمان با امواج شوک با چگالی شار انرژی پایین‌تر ممکن است برای استفاده در بافت نرم بی‌خطر باشد. آسیب شناسی های اسکلتی عضلانی مختلف، انواع اختلال جنسی ، بیماری پیرونی ، پروستاتیت مزمن ، درد مزمن لگن سندرم، درمان زخم مزمن و چندین آسیب شناسی قلبی عروقی از آن به بعد از این درمان کمک گرفتند. در سال 2010 از شاک ویو با شدت پایین به عنوان یک درمان غیر تهاجی شناخته شد .
شاک ویو چیست؟
شاک ویو (Shockwave) از طریق یک ضربه مکانیکی که توسط هوا فشرده شده ایجاد می‌شود یک موج با انرژی بالا ایجاد می کند که متخصصان برای درمان برخی بیماری‌ها و مشکلات عضلانی-اسکلتی از آن استفاده می‌کنند. این روش جزو روش های غیرتهاجمی دسته بندی می‌شود یعنی با کمترین عوارض ممکن . این روش در فیزیوتراپی ، ارتوپدی و درمان اختلالات نعوظ کاربرد دارد.
چند نوع شاک‌ویو داریم؟
شاک ویو متمرکز(F-SWET)
امواج را به صورت متمرکز در یک نقطه اعمال می‌کند که به صورت الکتروهیدرولیک ، الکترومغناطیس و یا پیزوالکتریک تولید می‌شود عمق نفوذ امواج در این نوع بین ۱۰ تا ۱۲ سانتی‌متر می‌باشد و برای سنگ کلیه و یا شکستگی های جوش نخورده استفاده می شود و فرآیند درمان معمولا تحت بی هوشی انجام می‌شود.
شاک ویو رادیال (R-SWET)
امواج را با شدت کمتر در یک سطح وسیع تر اعمال می‌کند . معمولا به صورت پنوماتیک (هوای فشرده) تولید می‌شوند عمق نفوذ امواج بین ۳ تا ۵ سانتی‌متر می باشد و برای درمان التهاب و درد استفاده می‌شود .
شاک ویو کم انرژی(Li-SWET)
امواج با شدت بسیار کم و فرکانس پایین به سطح بافت می‌خورند معمولا برای درمان زخم‌ها و اختلال نعوظ استفاده می‌شود.
شاک ویو چگونه درمان می کند؟ 
شاک ویو نوعی موج صوتی است که شامل سه مرحله می‌شود: یک پالس کوتاه، افزایش سریع فشار (بخش اصلی شوک) و یک دوره طولانی فشار منفی که باعث ایجاد آسیب‌های بسیار کوچک (میکروتروما) در بافت‌ها مرتبط می‌شود. مکانیسم اثر شاک ویو به فرآیندهای فیزیکی و بیولوژیکی مربوط می‌شود که به کمک امواج مکانیکی پرانرژی، درمان و بهبودی در بافت‌های بدن ایجاد می‌شود. شاک ویو، به دلیل ویژگی‌های خاص خود، به ویژه در درمان مشکلات اسکلتی و عضلانی، تأثیرات قابل توجهی دارد.12
1 – ایجاد تغییرات مکانیکی در بافت‌ها
شاک ویو یک موج مکانیکی با فشار بسیار زیاد و تغییرات ناگهانی در انرژی است. که این فشار و کشش ناگهانی در بافت‌های آسیب‌دیده ایجاد شود. بافت‌ها تحت میکروتروما قرار می‌گیرند، که به معنای ایجاد آسیب‌های میکروسکوپی در سطح سلولی و بافتی است. این آسیب‌ها باعث تحریک فرآیندهای ترمیمی می‌شود که موجب بهبودی و بازسازی بافت‌ها می‌گردد. بدن به این آسیب‌های کوچک با فعال کردن فرآیندهای بازسازی طبیعی پاسخ می‌دهد و ترکیبات و عملکردهای فیزیولوژیک را تنظیم می‌کند تا بافت‌ها ترمیم شوند.
2 – تحریک فرآیندهای التهابی و درمانی
شاک ویو اثرات ضدالتهابی و تسکین‌دهنده درد دارد. هنگامی که شاک ویو به بافت آسیب‌دیده وارد می‌شود: باعث آزادسازی فاکتورهای رشد مانند VEGF (فاکتور رشد اندوتلیال عروقی) می‌شود که به ترمیم عروق خونی و رگ‌سازی کمک می‌کند. درد کاهش می‌یابد، زیرا شاک ویو به‌طور مستقیم بر مسیرهای درد و سیگنال‌های عصبی تأثیر می‌گذارد، موجب تحریک آزادسازی مواد ضد درد مانند اندورفین و سروتونین می‌شود.
3 – تحریک تولید سلول‌های بنیادی
شاک ویو باعث تحریک تولید سلول‌های بنیادی و رشد مجدد بافت‌ها می‌شود: این فرآیند به‌ویژه در بافت‌هایی که جریان خون ضعیفی دارند، مانند تاندون‌ها و عضلات آسیب‌دیده، مؤثر است. سلول‌های فیبروبلاست و استئوبلاست تحریک می‌شوند تا تولید کلاژن و سایر پروتئین‌های ساختاری افزایش یابد. این امر باعث تقویت بافت‌های آسیب‌دیده و بهبود توانایی بدن برای ترمیم خود می‌شود.
4 – تجزیه و دفع رسوبات کلسیمی
یکی از اثرات شاک ویو، تجزیه رسوبات کلسیم از طریق پدیده کاویتاسیون است. این امواج می‌توانند در مایعات اطراف منطقه کلسیفیکاسیون، باعث تشکیل و ترکیدن حباب‌های ریز شوند که به‌عنوان ضربه‌های میکروسکوپی عمل می‌کنند. این فرآیند نیرویی ایجاد می‌کند که رسوبات کلسیمی که در تاندون‌ها یا بافت‌ها جمع شده‌اند را به قطعات ریز تبدیل کنند.این رسوبات به راحتی توسط بدن جذب و دفع می‌شوند.
5 – افزایش جریان خون و تسریع بهبودی
یکی از مکانیسم‌های مهم شاک ویو، افزایش گردش خون در ناحیه درمان، امواج ضربه‌ای باعث تحریک سلول‌های اندوتلیال در دیواره عروق می‌شوند و تولید نیتریک اکسید (NO) را افزایش می‌دهند. نیتریک اکساید یک گشادکننده قوی عروق است که با کاهش مقاومت عروقی، جریان خون را در ناحیه تحت درمان افزایش می‌دهد. در نتیجه دریافت اکسیژن و مواد مغذی توسط بافت‌ها بهبود یافته و به فرآیند درمان کمک می‌کند.
6 – اثرات بر اعصاب و کاهش درد
شاک ویو می‌تواند بر اعصاب و مسیرهای درد تأثیر بگذارد: آستانه درد افزایش می‌یابد و به طور موقت درد کاهش می‌یابد.شاک ویو با ایجاد تغییرات در پایانه‌های عصبی محیطی، کاهش حساسیت گیرنده‌های درد و تحریک تولید مواد ضدالتهابی طبیعی بدن (مانند اندورفین)، باعث کاهش درد مزمن در بافت‌های آسیب‌دیده می‌شود .
7 – اثرات میکروسکوپی در سطح سلولی
امواج ضربه‌ای باعث افزایش تنش مکانیکی بر غشای سلول می‌شوند و این تنش می‌تواند باعث باز شدن موقت کانال‌های یونی و پروتئین‌های ترانس ممبران شود. این فرآیند ورود مواد مغذی، یون‌ها (مانند کلسیم و سدیم)، و مولکول‌های پیام‌رسان به درون سلول را تسهیل کرده و تبادل متابولیتی را افزایش می‌دهد. همچنین شاک ویو با تأثیر بر فیبروبلاست‌ها (سلول‌های مسئول تولید کلاژن) باعث افزایش تولید کلاژن و بازسازی بافت‌های همبند می‌شود.
عوارض شاک ویو چیست؟
⚠️درد موقتی :
ممکن است حین درمان یا پس از آن، درد خفیف تا متوسط در ناحیه تحت درمان ایجاد شود که معمولاً ظرف چند ساعت تا چند روز برطرف می‌شود.
⚠️التهاب و قرمزی پوست :
شاک ویو می‌تواند باعث افزایش جریان خون در محل درمان شده و منجر به قرمزی، گرمی یا تورم خفیف شود. این واکنش طبیعی بدن به تحریک درمانی است و معمولاً در مدت کوتاهی فروکش می‌کند.
⚠️کبودی یا خون مردگی سطحی :
به دلیل اثر مکانیکی امواج ضربه‌ای بر مویرگ‌های ریز زیر پوست، ممکن است کبودی جزئی ایجاد شود که موقتی است و ظرف چند روز از بین می‌رود.
⚠️سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی موقت :
در برخی موارد، افراد ممکن است احساس بی‌حسی، سوزن‌سوزن شدن یا تغییرات حسی موقتی در ناحیه درمان داشته باشند که به دلیل تحریک پایانه‌های عصبی رخ می‌دهد.
⚠️تشدید موقت علائم :
ممکن است درد یا علائم بیماری به‌طور موقت تشدید شود که معمولاً نشانه فعال شدن فرآیند ترمیم بافتی است و ظرف چند روز کاهش می‌یابد.
۵-موارد منع استفاده از شاک ویوچیست؟
شاک ویو یک درمان غیرتهاجمی و امن است در نتیجه می‌توان از آن با نظر متخصص در همه‌ی گروه های سنی و جنسیتی استفاده کرد اما مواردی هم منع استفاده دارد :
⛔️زنان باردار
⛔️وجود تومور یا سرطان در محل درمان
⛔️زخم باز در محل درمان
⛔️استفاده در نزدیکی اندام حساس مانند چشم
⛔️استفاده در نزدیکی اندام حیاتی مانند قلب
نتیجه گیری
شاک ویو آسیب‌های کوچک (میکروتروما) ایجاد کرده و با افزایش فاکتورهای رشد باعث تشکیل رگ‌های خونی جدید می‌شود. این فرآیند که به رگ‌زایی معروف است، به بهبود خون‌رسانی کمک می‌کند. و همچنین با افزایش تولید اکسید نیتریک (که به گشاد شدن رگ‌ها کمک می‌کند) به بهبود خون رسانی و اکسیژن رسانی به بافت ها کمک می کند که خود باعث تسکین درد کاهش التهاب و افزایش سرعت ترمیم می‌شود.
همچنین شاک ویو می‌تواند در بازسازی عصب‌ها نقش داشته باشد. این کار را با پاک‌سازی سریع‌تر بافت آسیب‌دیده، کاهش اسکار عصبی و افزایش تکثیر سلول‌های شوان (که به ترمیم اعصاب کمک می‌کنند) انجام می‌دهد. به همین منظور شاک ویو به عنوان یک درمان امن با گستردگی زیاد مانند دردهای اسکلتی و عضلانی ، خار پاشنه ، تنگی عروق ، اختلال‌نعوظ و آسیب های تاندونی و لیگامانی در حوزه‌ی پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
منابع
سلام
شاک‌ویو تراپی برای بیماران مشکلات قلبی خطر نداره؟
خیر شاک ویو تراپی تقریبا یک روش ایمن برای تمامی گروه های درمانی است