بیماری عصبی و ناتوانی جنسی رابطهای مستقیم دارند. بسیاری از بیماریهای عصبی که عملکرد مغز، نخاع و اعصاب محیطی را تحت تأثیر قرار میدهند، میتوانند باعث اختلال جنسی مانند کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ ، مشکلات ارگاسم و درد هنگام رابطه جنسی شوند. در این مقاله، بررسی خواهیم کرد که چگونه بیماری عصبی و ناتوانی جنسی به هم مرتبط هستند و چه راهکارهایی برای بهبود این مشکلات وجود دارد.
بیماریهای عصبی تأثیرگذار بر عملکرد جنسی
بیماریهای مغزی و نخاعی
اختلال جنسی بعد از سکته مغزی 
سکته مغزی میتواند بخشهایی از مغز را که مسئول میل جنسی و عملکرد جنسی هستند، تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری عصبی و ناتوانی جنسی را از طریق کاهش میل، اختلال در برانگیختگی و ناتوانی در حفظ نعوظ تشدید میکند.
اختلال جنسی بعد از مولتیپل اسکلروزیس (MS) 
آسیب به غلاف میلین اعصاب باعث اختلال در انتقال سیگنالهای عصبی شده و میتواند منجر به کاهش میل جنسی، بیحسی ناحیه تناسلی و مشکلات ارگاسم شود.
اختلال جنسی بعد از آسیبهای نخاعی 
این نوع بیماری عصبی و ناتوانی جنسی ارتباط مستقیمی دارند؛ بسته به شدت و محل آسیب، مشکلاتی مانند از بین رفتن حس در ناحیه تناسلی، اختلال نعوظ و عدم توانایی در ارگاسم مشاهده میشود.
اختلال جنسی بعد از بیماری پارکینسون 
پارکینسون با کاهش دوپامین در مغز میتواند باعث کاهش میل جنسی، مشکلات برانگیختگی و اختلال در ارگاسم شود. همچنین، برخی داروهای پارکینسون ممکن است میل جنسی را بیشازحد افزایش داده یا برعکس، باعث ناتوانی جنسی شوند.
اختلال جنسی بعد از آلزایمر و دمانس 
کاهش عملکرد شناختی ناشی از این بیماری عصبی و ناتوانی جنسی باعث تغییرات میل جنسی در بیماران میشود. برخی افراد کاهش میل دارند، درحالیکه برخی دیگر رفتارهای جنسی نامناسب نشان میدهند.
بیماریهای مرتبط با اعصاب محیطی
اختلال جنسی بعد از نوروپاتی دیابتی 
دیابت میتواند اعصاب محیطی را تحت تأثیر قرار داده و منجر به کاهش حس در ناحیه تناسلی، خشکی واژن در زنان و اختلال نعوظ در مردان شود.
اختلال جنسی بعد از سندرم گیلن باره (GBS) 
این بیماری خودایمنی که به اعصاب حمله میکند، میتواند ضعف عضلانی و مشکلات جنسی ایجاد کند.
اختلال جنسی بعد از نوروپاتی ناشی از شیمیدرمانی 
برخی داروهای شیمیدرمانی و مواد سمی به اعصاب آسیب رسانده و باعث کاهش میل جنسی و مشکلات ارگاسم میشوند.
اختلالات روانپزشکی با منشأ عصبی
اختلال جنسی بعد از افسردگی 
این بیماری عصبی و ناتوانی جنسی معمولاً به دلیل کاهش سروتونین و دوپامین در مغز اتفاق میافتد که باعث کاهش میل جنسی، مشکلات برانگیختگی و ارگاسم میشود. همچنین، داروهای ضدافسردگی (SSRIs) ممکن است این مشکلات را تشدید کنند.
اختلال جنسی بعد از اضطراب و استرس
افزایش کورتیزول و تحریک بیشازحد سیستم عصبی سمپاتیک میتواند باعث کاهش میل جنسی و اختلال در عملکرد نعوظ شود.
اختلال جنسی بعد از اسکیزوفرنی
این بیماری میتواند تغییراتی در میل جنسی ایجاد کند و داروهای ضدروانپریشی نیز ممکن است عملکرد جنسی را مختل کنند.
صرع و بیماریهای مرتبط با تشنج
اختلال جنسی بعد از صرع لوب تمپورال
این بیماری عصبی و ناتوانی جنسی ارتباط نزدیکی دارند، زیرا میتواند باعث تغییر در میل و رفتار جنسی شود. برخی داروهای ضدصرع نیز با کاهش تستوسترون، عملکرد جنسی را تحت تأثیر قرار میدهند.
صرع ژنرالیزه یا موضعی صرع ممکن است بر بخشهایی از مغز که مسئول میل و برانگیختگی جنسی هستند، تأثیر گذاشته و منجر به کاهش میل جنسی شود.
سایر بیماریهای عصبی تأثیرگذار بر عملکرد جنسی
✅ بیماریهای خودایمنی مانند لوپوس یا سندرم شوگرن که ممکن است باعث آسیبهای عصبی و اختلال در عملکرد جنسی شوند.
✅ تومورهای مغزی یا نخاعی که بسته به محل رشد تومور، عملکرد جنسی را تحت تأثیر قرار میدهند.
✅ بیماریهای عضلانی-عصبی مانند میاستنی گراویس که با ضعف عضلانی میتواند روی توانایی انجام فعالیتهای جنسی تأثیر بگذارد.
راهکارهای درمانی برای ناتوانی جنسی ناشی از بیماریهای عصبی
از آنجایی که بیماری عصبی و ناتوانی جنسی رابطهای تنگاتنگ دارند، درمان این مشکلات به استراتژیهای ترکیبی نیاز دارد:
✔ درمان دارویی: برخی داروها میتوانند به بهبود عملکرد جنسی کمک کنند، اما باید با احتیاط مصرف شوند، زیرا برخی داروهای عصبی ممکن است باعث تشدید ناتوانی جنسی شوند.
✔ توانبخشی عصبی: درمانهای فیزیوتراپی و تحریک مغزی ممکن است عملکرد عصبی را بهبود داده و به کاهش علائم ناتوانی جنسی کمک کنند.
✔ رواندرمانی و مشاوره جنسی: مشاوره با متخصصین روانشناسی و سکستراپی میتواند به افراد کمک کند تا مشکلات عاطفی و روانی مرتبط با بیماری عصبی و ناتوانی جنسی را مدیریت کنند.
✔ اصلاح سبک زندگی: ورزش، رژیم غذایی سالم، کنترل استرس و پرهیز از سیگار و الکل میتواند عملکرد جنسی را بهبود بخشد.
جمعبندی
بیماری عصبی و ناتوانی جنسی تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی افراد دارند. از اختلالات مغزی و نخاعی گرفته تا بیماریهای روانی و محیطی، هرکدام میتوانند عملکرد جنسی را مختل کنند. با استفاده از درمانهای مناسب، توان بخشی و تغییر سبک زندگی ، میتوان علائم این مشکلات را کاهش داد و کیفیت زندگی جنسی را بهبود بخشید. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با این مشکلات روبرو هستید، مشورت با پزشک و دریافت درمان مناسب میتواند کمک کننده باشد .